Podstawowym źródłem wartości w warunkach gospodarki opartej na wiedzy jest kapitał ludzki. Noblista Theodore Schultz (1971) uznał, że za kapitał ludzki będziemy uważać cechy nabytej jakości populacji, które mają wartość i mogą być wzbogacane za pomocą odpowiedniego inwestowania. Kapitał ludzki jest więc zbiorem niemożliwych do oddzielenia od osoby cech, takich jak zasób wiedzy, umiejętności, stanu zdrowia, wyznawanych wartości. Jest również czynnikiem ekonomicznym, który można rozwijać w czasie poprzez odpowiednie inwestowanie. Wykorzystanie kapitału ludzkiego generuje wartość – zarówno na poziomie pojedynczej organizacji, jak i w skali makroekonomicznej – dla społeczeństwa i państwa. Z punktu widzenia generowania wartości przez kapitał ludzki, istotne są nie tylko cechy jednostkowe pracowników (ich potencjał), ale także wszelkie czynniki po stronie otoczenia (makroekonomiczne), które warunkują jego prawidłowe wykorzystanie.

W skali mikro na potencjał kompetencyjny kapitału ludzkiego składają się przede wszystkim wiedza, umiejętności, predyspozycje i postawy. Wiedza (zarówno ogólna, specjalistyczna, czy techniczna) uzupełniona być musi, kształtowanymi wraz ze zdobywaniem doświadczenia umiejętnościami oraz predyspozycjami (wrodzone zdolności) i właściwymi postawami (obejmujące motywacje, wyznawane wartości i sposoby działania). Zestaw tych cech wchodzi ze sobą we wzajemne interakcje, uzupełniając się wzajemnie i prowadząc, poprzez wykazywanie określonych zachowań w miejscu pracy, do osiągania określonych wyników. Z tej perspektywie to właśnie kompetencje stają się, jako główny predyktor zachowań i efektywności pracowników, podstawowym źródłem kreowania wartości przez pracowników.

Instytut Analiz Rynku Pracy prowadzi analizy stanu, struktury i zmian zachodzących w obszarze kapitału ludzkiego w skali mikro- i makroekonomicznej. Realizuje kompleksowe badania z tego zakresu oraz pogłębione analizy dotyczące wybranych zagadnień np. potrzeb kompetencyjnych pracodawców, prognozowania zapotrzebowania na umiejętności, profilowania kompetencji w skali pojedynczych organizacji oraz pomiaru kapitału ludzkiego i jego wartości.